}
نگهداری از نوزادان : ترفندهای مراقبت از نوزاد برای تازه مادران (مراقبت اولیه تا مراقبت جسمی)
نگهداری از نوزادان : از مراقبت اولیه تا مراقبت جسمی
نگهداری از نوزادان برای مادرانی که انتظار اولین نوزاد خود را می کشند همواره با نگرانی همراه است. برخی مادران شاید تا تولد اولین نوزاد خود حتی نوزاد یک روزه را هم از نزدیک ندیده باشند! البته استرس تولد نوزاد برای برخی مادران که نوزاد دوم یا سوم خود را به دنیا می آورند هم وجود دارد زیرا تولد هر نوزاد تجربه ای جدید است. اگر نکات و روش های مراقبت از نوزادان در روزهای اول تولدشان را بدانید می توانید این روزها را با آرامش بیشتری سپری کنید. تازه مادران می دانند بهترین فردی که به آنها در امر مراقبت از نوزاد کمک می کند مادرشان است. اما وی نیز پرستار کودک حرفه ای نیست. مطمئناً مادر شما بسیاری از ترفندهای نگهداری از نوزادان را نمی داند.
در این مقاله از سایت موسسه مشاوره و خدمات پرستاری برنا، روش هایی در نگهداری از نوزادان را در بخش های زیر به شما آموزش می دهیم:
نکات مربوط به مراقبت های اولیه از نوزادان
والدین ، بعد از به دنیا آمدن نوزادشان به اطلاعات دقیق و درستی برای سوالات خود احتیاج دارند. یکی از مهم ترین نکاتی که باید به آن توجه کنید : (در هیچ شرایطی به گفتهها و شنیدههای اطرافیان و باورها و راهنماییهای غلط اعتماد نکنید.) ما در این بخش از مقاله مراقبت های اولیه از نوزاد را با شما به اشتراک می گذاریم که شامل موارد زیر می باشد:
۱ – نکات مربوط به شیردهی جهت نگهداری از نوزادان
تغذیه نوزاد با شیر مادر موضوع مهمی است که بر کسی پوشیده نیست. پزشکان و کارشناسان حوزه نوزاد همواره مادران را به تغذیه نوزاد با شیر خودشان تشویق می کنند. برخی بیمارستان ها به مادران چگونگی یک شیردهی صحیح را آموزش می دهند. برای شیردهی به نوزاد باید صبور و پرحوصله باشید.
نکات زیر را برای یک شیردهی موفق در نظر داشته باشید:
۲- نکات مربوط به تعویض پوشک جهت نگهداری از نوزادان
تعویض پوشک نوزاد از جمله مهمترین کارها در زمینه مراقبت از کودک است. مادرانی که نوزاد و کودک زیر ۲ سال دارند روزانه ممکن است تا ۱۰ بار نیز پوشک کودک را عوض کنند! بیشتر والدین نگران تعویض پوشک بچه هستند. شما در مرحله اول باید طریقه تعویض پوشک و زمان تعویض پوشک را بدانید. پوشکی که مرطوب است می تواند باعث جوش زدن پوست شود. اسید موجود در روده باعث آزار و آسیب رسیدن به پوست نوزاد می شود. برای افرادی که تجربه مادری ندارند پوشک نوزاد تنها یک جسم پر از آلودگی در خانه است که سعی دارند سریعا از آن خلاص شوند. اما مادران می دانند که از اوضاع مزاجی گرفته تا سلامت سیستم ایمنی بدن کودک را می توان با آن بررسی کرد.
وضعیت طبیعی دفع ادرار نوزاد در روز
آموزش کامل تعویض پوشک نوزاد:
تمیز کردن کودک حین تعویض پوشک نوزاد
نحوه صحیح تعویض پوشک نوزاد
۳ – آروغ زدن نوزاد
در صورتی که نوزاد شما در زمان شیر خوردن ناراحت است، خود را جمع میکند، یا سرش را عقب میکشد و گریه میکند، ممکن است به آروغ زدن نیاز داشته باشد. بهطورکلی بهتر است بعد از شیر خوردن، دو تا سه آروغ از نوزاد گرفته شود. آروغهای کوچک نوزاد، هوای گیر کرده در معدۀ کودک را آزاد میکند، باعث آسودگی نوزاد می شود. هیچ قانونی وجود ندارد که نوزاد پس از هر تغذیه باید آروغ بزند. برخی از نوزادان خیلی آروغ میزنند، درحالیکه نوزادان دیگر به ندرت به آن نیاز دارند.
روشهای آروغ گرفتن از نوزاد
آروغ گرفتن از نوزاد راههای مختلفی دارد، اگر بعد از ۳۰ دقیقه استفاده از یک روش نتوانستید آروغ نوزاد را بگیرید، آن روش را رها کرده و روش دیگر را امتحان کنید.
روی سینه یا شانه
بالاتر از شانه
نشسته در دامن
۴- مراقبت از بند ناف نوزاد
مراقبت از نوزادانی که به تازگی متولد شده اند کاری حساس و دشوار است. ناف نوزاد از بخش های حساس بدن اوست و نیاز به مراقبت خاصی دارد. در صورت عدم رعایت بهداشت و مراقبت صحیح ، بند ناف می تواند دچار عفونت شود.
نوزادان ممکن است دچار یکی از مسائل مربوط به بند ناف شوند :
عفونت بند ناف نوزاد
دیر جدا شدن بند ناف نوزاد
مهمترین روش پیشگیری از عفونت ناف رعایت بهداشت است. بند ناف باز است و در صورت تماس با مواد خارجی عفونت به وجود می آید. پرستار کودک و مادر هنگام تعویض پوشک نوزاد دقت داشته باشند تا قسمت بند ناف از پوشک بیرون باشد .فشار به بند ناف و آزاد نبودن آن باعث تجمع میکروب و ایجاد عفونت می شود.
از مهمترین روش های پیشگیری از عفونت ناف موارد زیر است:
۵- سوختگی بعد از ادرار در نگهداری از نوزادان
سوختگی بعد از ادرار یا راش پوشک زمانی است که پوست کودک در ناحیۀ زیر پوشک ملتهب و قرمز به نظر میرسد. این عارضه یکی از رایج ترین مشکلات نوزادان است و به معنای سهل انگاری مادران نمی باشد. در ادامه این مقاله نشانه ها ، علل و درمان راش پوشک را بررسی می کنیم.
نشانه های سوختگی بعد از ادرار
علل ایجاد سوختگی بعد از ادرار
سوختگی بعد از ادرار می تواند علل مختلف داشته باشد ، از خوردن یک غذای جدید گرفته تا ادرار کودک .
برخی روش های درمان راش پوشک
۶- نکات مربوط به لباس ها و شستن لباس نوزاد
قبل از خرید لباس نوزاد در مورد آن کسب آگاهی کنید و از خرید لباس های اضافه پرهیز کنید. لباس های ساده بخرید زیرا لازم است در طول روز چندین بار آن را تعویض کنید. بهتر است لباس ها قابلیت شست و شو با ماشین لباسشویی را داشته باشد. در ادامه به نکات بیشتری پیرامون لباس مناسب کودکان می پردازیم.
نکات مهم در زمان خرید لباس نوزاد
نوع و تعداد مناسب لباس های نوزاد
لباس های نوزادان انواع مختلفی دارد. بهتر است هنگام خرید آنها به موضوع راحت تر پوشاندن لباس ها اهمیت بدهید. رایج ترین نوع لباس های نوزادان شامل موارد زیر است:
لباس سرهمی نوزادان
سرهمی ها برای خواب و بازی مناسب است. نوزادان اغلب در ماههای اول تولد خواب هستند و این لباسها کارایی زیادی دارد. اگر نوزاد در زمستان به دنیا آمد شما به یک دست لباس سرهمی پشمی برای گرم نگه داشتن او نیاز دارید.
بلوز نوزادان
برای نگهداری از نوزادان در تابستان به تیشرتهای گشاد و در زمستان به یقهاسکی نیاز دارید. بهتر است بلوزها کنار گردن دکمه دار باشند تا راحت از سر نوزاد پایین بروند. همچنین می توانید از بلوزهایی استفاده کنید که پایین شورت دار هستند.
شلوار مناسب نوزادان
مزیت داشتن شلوار برای نوزادان این است که در صورت کثیف شدن می توانید فقط شلوار نوزاد را عوض کنید. شلوارهای کمر کشی برای نوزادان مناسب تر است.
ژاکت نوزادان
این نوع لباس برای نگهداری از نوزادان در فصول سرد کاربرد دارد. برای نوزادان بهتر است لباس را از سر به او نپوشانید و از ژاکت های دکمه دار استفاده کنید.
پتوی لباسی نوزادان
این نوع پتوها در زمان خواب نوزاد مورد استفاده قرار می گیرند برای پیشگیری از خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد و جایگزین مناسبی برای پتوهای سنتی هستند. جنس این پتوها پشمی یا پنبه ای است و بدون آستین هستند. بسته به آب و هوای محل زندگی شما و فصلی که نوزاد در آن به دنیا آمده، ممکن است به این پتوها نیاز داشته باشید.
جوراب نوزادان
تعدادی جوراب برای داخل خانه و تعدادی جوراب پشمی بلند برای گرم نگه داشتن پای نوزاد تهیه کنید.
کلاه نوزادان
نوزاد متولد تابستان به کلاه لبهپهن احتیاج دارد. نوزاد متولد زمستان به کلاه نرم و گرمی که گوشها را بپوشاند نیاز دارد.
شستوشوی صحیح لباس نوزادان
پوشاندن لباس نوزادان
۷- قنداق کردن نوزاد آری یا خیر؟
فلسفه قنداق کردن هنگام نگهداری از نوزادان در قدیم برای گرم نگه داشتن نوزادان بوده است. قنداق کردن با پتو یا پارچه ضخیم انجام می شده است. مضرات آن برای نوزادان ایجاد مشکلاتی در مفصل ران بوده است و باعث گرم شدن بیش از حد بدن نوزادان می شده است. به همین دلیل بیشتر پزشکان قنداق کردن را مناسب نمی دانند. بیشتر نوزادان معمولاً با کمی تکان ملایم و با ملایمت راحتتر آرام میشوند و نیازی به قنداق نیست.
مضرات قنداق کردن نوزادان
خطر مرگ ناگهانی نوزاد
یکی از علل مرگ ناگهانی نوزادان قنداق کردن نوزاد است. قنداق کردن باعث ایجاد گرمای بیش از حد در بدن نوزاد میشود و به شدت خطرناک است.
خطر دررفتگی مفصل ران
قنداق کردن نوزاد ممکن است سبب عواقب ناخوشایندی برای مفصل ران بشود. این خطر برای نوزادانی با سابقۀ خانوادگی، زایمان در وضعیت بریچ و جنسیت دختر بیشتر است.
ایجاد مشکل در رشد کودک
قنداق کردن نوزاد را قبل از شروع به غلتیدن یا بعد از یک ماهگی متوقف کنید.
خطر خفگی نوزاد به دلیل غلتیدن روی شکم
در صورت بسته بودن دست و پای کودک و غلتیدن وی ، ممکن است راه تنفسی نوزاد بسته شود. مهم ترین مسئله در مورد نوزادان این است که نمیدانید چه زمانی شروع به غلتیدن می کنند.
8-اولین حمام نوزادان
بهتر است در روزهای اول تولد به تمیز کردن بدن نوزاد با یک اسفنج نرم و مرطوب بسنده کنید. صورت و دستهای نوزاد را با کمی آب بشویید. در زمان تعویض پوشک نوزاد ناحیۀ تناسلی را به طور کامل تمیز کنید. توصیه میشود تا قبل از افتادن ریشه بند ناف ، نوزاد را در آب غوطهور نکنید. پس از اینکه ریشۀ بند ناف خشک شد و افتاد و آن ناحیه کاملاً بهبود یافت، شما میتوانید هر چند روز یک بار نوزاد خود را حمام دهید.
نکات ضروری و ایمنی حمام کردن نوزاد:
حمام کردن نوزادان چه مراحلی دارد؟
9- دمر خواباندن نوزاد
بهترین حالت خوابیدن نوزادان روی پشت و کمرشان است که ایمن ترین نیز می باشد و کودک از خطر خفگی در امان خواهد بود. نوزادان زمانی که قادر به غلت زدن می شوند با حالت قرارگیری روی شکم راحتتر هستند. کودک در طول ماههای بعدی زندگی و بزرگ شدن، دمر خوابیدن را یاد میگیرد و به آن عادت می کند. برای دمر قرار دادن کودک عجله نکنید.حالت دمر خوابیدن هم مانند قنداق کردن نوزاد می تواند باعث خطر مرگ ناگهانی شود. دمر خوابیدن نوزاد خطرات زیادی دارد که به برخی از آنها می پردازیم.
ایجاد حس ناراحتی در نوزاد:
دمر خوابیدن و استفراغ نوزادی یا ریفلاکس اسیدی:
دمر خوابیدن و ارتباط آن با خفگی :
نکات مربوط به مراقبت های جسمی نوزادان
اولویت های نگهداری از نوزادان را با هم بررسی کردیم . بعد از آن مراقبت از جسم و بدن نوزاد اهمیت دارد. در این بخش از مقاله اطلاعاتی مفید در زمینه مراقبت های جسمی را بررسی می کنیم.
مراقبت های جسمی نوزادان شامل موارد زیر است:
۱ –کوتاه کردن ناخن ها
کوتاه کردن ناخن نوزادان از شایع ترین دغدغه های والدین است. انگشت های نوزادان کوچک است و گرفتن ناخن نوزاد دشوار به نظر می رسد. ناخن های نوزاد نرم و تیز است و میتواند صورت شما یا خودش را خراش بدهد. این ناخن های کوچک به سرعت رشد می کنند و گاهی لازم است چندبار در هفته آنها را کوتاه کنید. با رعایت نکات زیر می توان این کار را با آرامش و به راحتی انجام داد.
۲ – تمیز کردن گوشهای نوزاد
در تمام سنین جمع شدن جرم در گوش شایع است. پاک کردن گوش خارجی با یک لیف یا دستمال نرم مشکلی ندارد.اما بهتر است هرگونه جرم موجود در داخل کانال گوش را به حال خود رها کنید. دلیل وجود موم گوش ، حفاظت طبیعی از کانال گوش است. استفاده از هر ابزاری برای پاک کردن جرم گوش ها فقط ممکن است باعث عقب تر رفتن و عفونت گوش شود. گاهی اوقات در اثر تمیز کردن گوش پرده گوش نوزاد پاره می شود. در صورت تجمع بیش از حد موم در گوش نوزاد لازم است ابتدا به پزشک اطفال مراجعه کنید. پزشک ممکن است در صورت نیاز قطره گوش تجویز کند.
چگونگی تمیز کردن گوش های نوزاد
مراحل تمیز کردن موم گوش نوزاد شامل موارد زیر است :
۳ –تخلیه بینی نوزاد
نوزادان قادر نیستند بینی خود را تمیز کنند. روش های مختلفی برای تمیز کردن بینی نوزادان وجود دارد. میتوان بینی نوزادان را با تنفس در بخار آب یا با قطرۀ بینی و یک وسیلۀ مخصوص که پوآر بینی نام دارد تمیز کرد. در ادامه این مقاله روشها و مراحل تمیز کردن بینی نوزاد را بررسی می کنیم.
تمیز کردن بینی نوزادان با استفاده از قطرۀ بینی
برای تمیز کردن بینی نوزادان قطره ای به نام سالین در دسترس است. برای استفاده از این روش به یک قطره چکان تمیز احتیاج دارید.
مراحل زیر را انجام دهید:
تمیز کردن بینی نوزادان با استفاده از پوآر بینی
روش دیگر تمیز کردن بینی نوزاد پوآر است که حتما لازم نیست با قطره سالین استفاده شود. این روش بهتر است هنگامی استفاده شود که مخاط بینی خشک است. برای تمیز کردن بینی بوسیله پوآر و بدون قطرۀ سالین مراحل زیر را طی کنید:
۴_ پودر بچه آری یا نه ؟
پودر بچه ماده ای است که از نظر والدین ضروری است ولی می تواند مشکلاتی را برای نوزادان به وجود آورد. مشکلات مربوط به پودر بچه به دلیل وارد شدن ذرات آن به درون سیستم تنفسی و ریه نوزادان است. جلوگیری از معلق شدن ذرات پودر بچه در هوا هنگام استفاده بسیار سخت است. مقدار کمی از پودر نیز میتواند ریه کوچک کودک را تحریک کند، به ویژه اگر کودک ریسک بالایی برای بیماریهای تنفسی دارد.
روش صحیح استفاده از پودر بچه